Times flies when your having funny

De titel van dit verslag staat op de muur van een restaurantje in de boma, het centrum van Chinsali, geschilderd. Het is een voorbeeld van de manier waarop Zambianen Engels praten en schrijven. Sean Paul staat hier in Zambia bekend als Seam Paul en sixty wordt uitgesproken als skistie. Toen ik voor de eerste keer Engelse les gaf legde de docente van de klas uit dat ik moest leren 'Zambish' te spreken in plaats van English, omdat de kinderen mij anders niet zouden verstaan. Ik begin steeds beter te begrijpen wat zij hiermee bedoeld. Ook op andere vlakken wennen wij al aardig aan de Zambiaanse manier van leven. Het begin van het regenseizoen gaat samen met bloedverzengende hitte, afgewisseld met stortbuien en koelte.

De afgelopen weken is er veel gebeurd; we zijn met de weeskinderen naar Kapisha hotsprings geweest, met Chief Chewe naar Chipoma falls, voor onze paspoortstempel een nachtje naar Nakonde en hebben -illegaal- de grens met Tanzania overgestoken. En 19 november is Anouk jarig geweest, dat moest natuurlijk gevierd worden!

Kapisha hotsprings met de weeskinderen

3 november was het dan zover, met z’n dertigen (weeskinderen, Pijo, Charity, Kedrick en wij) in een minibusje naar de Kapisha hotsprings gestapt! Na 1,5 uur bij het landgoed aangekomen, wat er heel Engels koloniaal uitzag met schattige huisjes en boerderijtjes met paarden en koeien. Een paar keer bijna in de modder van het zandweggetje blijven steken, maar na wat vertraging goed aangekomen. Toen we aankwamen waren we compleet overweldigd; luxe lodges, overal gekleurde tropische planten, een zwembad met nijlpaarden en krokodillenkoppen (neppe!) erin, supermooie rivier, veranda met ligbedden, we keken onze ogen uit! En als klap op de vuurpijl de hotsprings zelf, wat leek op een soort Center Parks in het echt, met heerlijk warm water! Het was net een spa, alle eelt van 6 weken van mijn voeten gescrubd. Er zaten een paar plekken met gaten in het zand waar je in weg zakte en bubbeltjes uitkwamen, wat de kinderen geweldig vonden. De waterpolobal meegenomen, dus dat werd één groot watergevecht. Daarna heerlijk geluncht met rijst, tomatensaus, kip, beef, nshima en salade. Na de lunch ontdekten de kinderen de trampoline en wilden de meiden graag een fotoshoot houden. Even een kijkje genomen bij de boerderij en toen weer terug het busje in. De terugweg was net een safari, we hebben impala’s en herten gespot! Het was voor ons en de kinderen en superfijn dagje uit.

Chipoma falls met de Chief

6 november zou de Chief ons bezoeken in Kalwala’s. Ondanks dat ben ik wel gewoon les gaan geven, aangezien de Chief de gewoonte heeft een paar uur later te komen dan afgesproken. Ik had de klas (van zo’n 40 kinderen) in groepjes van 4 verdeeld en ze een kaartje gegeven met een woord dat ze moesten uitbeelden. Superleuk hoe enthousiast ze waren! Toen de Chief, zo’n 3 uur te laat, arriveerde zijn we op zijn verzoek met hem gaan poolen. 9 november zouden we met de Chief naar de Chipoma falls gaan. Als voorbereiding met Clement, Chico, semozas en crackers gefrituurd. Een halve zak meel, kookolie en water gemengd voor het deeg, worstjes en uien gemixt. Voor een bouwvakker die naar eigen zeggen 12 jaar geen semozas had gemaakt (Clement) waren ze erg goed gelukt! De Chief kwam, zoals gebruikelijk ruimschoots te laat, in plaats van 8.00 uur 's ochtends kwam er rond 15.30 uur 's middags een assistend van de Chief met de mededeling dat hij ons op kwam halen. De assistent bleek een beetje een rare vogel, hij vroeg of hij bikinifoto's van ons kon nemen en wilde in eerste instantie de enige jongen uit onze groep niet meenemen. Hij raakte lichtelijk geïrriteerd toen we zijn verzoeken negeerden en gewoon met z'n allen in bedekkende kleding in zijn kleine Fiat stapten. De watervallen waren erg mooi, ze liggen midden in de natuur; er zijn geen paden en je moet over rotsen en tussen bomen en planten om er te komen. Het drinken gekoeld in de waterval en een vuurtje van boomstammen gemaakt om kip en worst op te koken. Toen het donker werd en we met de auto’s terugreden over het hobbelige stenenpad bezorgde de chauffeur ons wel een paar hartverzakkingen door met vol gas over de stenen te vliegen, af en toe te blijven steken, zodat we een paar keer bijna tegen de bomen aanreden. Gelukkig veilig en wel thuisgekomen.

Guesthouse- interviews en Nakonde, Tanzania

16 november hebben wij in de ochtend en middag voor het guesthouse project met de headman van Kalwala’s interviews afgenomen met dorpsbewoners. Middels deze interviews wilden wij inventariseren welke meningen en ideeën dorpsbewoners hebben over het guesthouse. Om het project te laten slagen is het van belang de hele dorpsgemeenschap te informeren en te betrekken, dit is passend bij de Zambiaanse manier van werken. Hiernaast hebben de dorpsbewoners veel meer inzicht in het gebied dat zij wonen, wat maakt dat zij goed advies kunnen geven over onder andere de plaatsing van het guesthouse. Het was erg leuk om wat meer diepgang in de gesprekken te kunnen brengen, aangezien de headman zo vriendelijk was om onze vragen te vertalen in het Bemba. Na het afronden van de interviews met Emmanuël, Kavindra, Anouk en Anne-Roos in een busje richting Nakonde gestapt. Nakonde is een stad op de grens tussen Zambia en Tanzania. Vanwege de problemen met ons visa (we hebben de verkeerde gekregen; een business in plaats van een visitors) werd ons aangeraden naar de immigration office hier te gaan. Al na 20 minuten in het busje bleek de motor oververhit, dus met z’n allen op de chitenge onder de mangoboom. De weg zat vol gaten en heuvel op ging niet harder dan 30 km/h dus we waren blij toen we 4 uur later in Nakonde uitstapten. Nakonde bleek een echte grensplaats, waar mensen met allerlei goederen (fruit, tafels, geiten) sjouwen om deze te verhandelen. Opzoek naar een slaapplaats kwamen wij uit bij een mooie lodge met terras, bar en muziek. Toen bleken we tot onze verrassing ook al de grens overgestoken te zijn en als illegale mzungu’s in Tanzania te zijn! Genoten van Tanzaniaanse salade met patat en kip. Volgende ochtend gelijk naar de immigration office. Als het net zo zou gaan in Kasama, zouden we daar de rest van de dag moeten doorbrengen. Dat bleek gelukkig reuze mee te vallen. Na een uur van het kastje naar de muur te zijn gestuurd kwamen wij een ambtenaar tegen die ons direct verblijdde met de visitorsstempel. In Tanzania T-shirts en cd's voor de weeskinderen gekocht, geluncht met semozas, mango’s, bananen en muffins ingeslagen. Na wat rondvragen een chauffeur gevonden die ons rechtstreeks naar Kalwala's kon brengen. George ging rechtstreeks van Dar es Salaam, zonder veel gegeten of geslapen te hebben, door naar Lusaka. Ondanks dat bleek het een goede chauffeur te zijn, ondanks dat hij halverwege een gat in de weg over het hoofd zag en we de berm in vlogen. De smalle weg, de vele gaten en tegemoetkomende trucks die in het midden van de weg blijven rijden (wanneer zij in de berm belanden slaan zij om) maakten het een enerverende terugreis. Er stond zelfs een truck midden op de weg, terwijl de chauffeur aan de voorkant op z’n charcoal aan het koken was en vrolijk naar ons zwaaide. Tsja, je moet toch ergens eten, zal hij gedacht hebben. Vanaf de Junction snel een lift naar Kalwala’s gekregen. Oost, west, Kalwala’s best!

Anouks verjaardag

19 november was Anouk jarig! Dat hebben we zaterdag gevierd; overdag een fotospeurtocht met de kinderen georganiseerd en ’s avonds uiteten in de boma. Met de speurtocht een berg beklommen, de jarige dilemma's voorgelegd (vang een kip of beklim een boom), nieuw fruit ontdekt, locals ontmoet, heel veel gezweet (wat was het heet!) en daarna met z’n allen de rivier ingedoken. ’S Avonds met Pijo, Emmanuël, zijn vriendin Vera naar het restaurant. Helaas was de stroom uitgevallen, dus dat werd gezellig dineren bij headlight en kaars. Na een uur gewacht te hebben kregen we heerlijke patat, rap en kip voor onze neus. Er bleken nog twee plekken in de boma een generator voor elektriciteit te hebben, volgens Clement. Dus op naar de eerste voor de favoriete kroeg-sport van Zambia; pool. Daarna met z’n allen naar nightclub Kaitchi. Het nieuws van de mzunguverjaardag had zich al snel verspreid, dus mensen uit heel de boma kwamen even hallo zeggen. We hebben de hele avond gedanst op het podium met oneindig veel spiegels. Heel grappig om te zien hoe wij het ongemakkelijk vinden om voor een spiegel te dansen, terwijl menig Zambiaan helemaal losgaat voor dezelfde spiegel. Na een paar drankjes besloten dat het mooi geweest was!